Odnajdź moją rodzinę
Materiały:
Kora drzewa jest porównywana do ludzkiej skóry. Faktycznie ma podobną funkcję – ma chronić wnętrze pnia, gałęzi i korzeni. Poza ochroną kora ma jeszcze jedną wspólną cechę ze skórą ludzi – stanowi cechę rozpoznawczą. Podobnie jak skóra ludzka może mieć różne odcienie, fakturę, blizny, na korze podobnie jak na skórze uwidaczniają się choroby oraz wiek organizmu. Wprawny obserwator patrząc na korę, obserwując jej kolor kory i kształt bruzd czyli wgłębień na korze, często może rozpoznać gatunek drzewa, bez patrzenia na liście, owoce, kwiaty czy pokrój (czyli kształt) drzewa.
Charakterystyczny dla konkretnego osobnika układ bruzd, u ludzi zwany liniami papilarnymi, występuje również wśród drzew. Uważa się, że powstający jeszcze przed narodzinami człowieka układ linii papilarnych jest w pewnym stopniu dziedziczny. W obrębie jednego gatunku drzewa czy czasem szerzej rodziny również są zbieżności w wyglądzie bruzd. Nie ma dwóch identycznych drzew nawet jeśli są to dwa osobniki jednego gatunku. Gdy przyjrzymy się dwóm brzozom zaobserwujemy powtarzalność w wyglądzie bruzd – w końcu to jedna z cech rozpoznawczych gatunku – jednak jeśli przyjrzymy się z bliska i bardzo dokładnie dostrzeżemy subtelne różnice.
Podczas spaceru z przyjaciółmi lub rodziną zbadajcie dokładnie korę mijanych drzewa. Przyjrzyjcie się im z bliska, dotknijcie, powąchajcie. Porównajcie kory drzew tego samego i różnych gatunków. Czy są drzewa które potraficie rozpoznać po korze?
Rozdzielcie się, niech każdy weźmie kartkę, węgiel rysunkowy lub miękki ołówek i odkalkuje korę wybranego drzewa. Gdy odbicia są już gotowe, porównajcie swoje rysunki. Czy układ bruzd jest podobny? W jakim stopniu? Spróbujcie opowiedzieć coś więcej o swoim drzewie. Czy jest liściaste czy iglaste, jak wyglądają jego liście, czy widoczne są kwiaty, a może nasiona?
Za pomocą atlasu drzew spróbujcie wspólnie rozpoznać gatunek drzewa. Sprawdźcie, czy wasze drzewa są ze sobą spokrewnione. Poszukajcie rodziny swojego drzewa – bliskiej, czyli drzewa tego samego gatunku np. ktoś kto odkalkował korę lipy drobnolistnej szuka innych lip oraz dalszej, czyli drzewa innego gatunku należące do tej samej rodziny w systematyce np. do rodziny brzozowatych oprócz brzóz należą graby, leszczyny i olsze.
Jeśli chcecie zobaczyć i porównać swoje linie papilarne. By pobrać swój odcisk wystarczy węgiel rysunkowy, kawałek przezroczystej taśmy klejącej oraz niewielka biała kartka. Najpierw zamaluj węglem opuszek palca, a następnie odcisnąć go na klejącej stronie taśmy. Tak pobrany odcisk naklej na białą kartkę. Możesz pobrać w ten sposób odciski wszystkich swoich palców. Podpisz kartkę ze swoimi odciskami i porównaj z odciskami innych osób. Warto sprawdzić podobieństwo własnych linii papilarnych w rodzinnym gronie z rodzeństwem, rodzicami, dziadkami.
oprac. Karolina Kuświk
